Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chorzowie

UZASADNIENIE

Dnia 29 października 2018 roku powód – (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł pozew przeciwko pozwanemu A. C. o zapłatę kwoty 7.698,08 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, jednak nie wyższymi od odsetek maksymalnych za opóźnienie, od kwoty 6.000,00 zł od dnia 24 października 2018 roku oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, jak również o ustanowienie dla pozwanego, którego miejsce pobytu nie jest znane kuratora procesowego. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 15 lipca 2009 roku pozwany zawarł z powodem umowę o rachunek numer (...), która została zaewidencjonowana na numer (...) oraz że pozwany nie wywiązał się z warunków umowy i zadłużenie stało się w całości wymagalne w dniu 2 grudnia 2015 roku. Dalej powód wskazał, że w dniu 4 lipca 2017 roku skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, które zostało zwrócone z adnotacją „adresat nieznany” (k.1-8).

Powód pismem z dnia 15 lipca 2019 roku (k.67) dodatkowo wskazał, że pomiędzy stronami została zawarta umowa rachunku oszczędnościowego rozliczeniowego numer (...) i że rachunek ten był podstawowym rachunkiem do dokonywania rozliczeń oraz że do umowy została zawarta umowa ustanawiająca odrębny limit kredytowy w rachunku bieżącym w kwocie 6.000,00 zł. Powód wyjaśnił, że do momentu wypełniania postanowień umowy rozliczenie limitu (wpłaty i wypłaty), pobieranie opłat za wykorzystany limit, naliczanie odsetek były dokonywane w rachunku bieżącym, natomiast w momencie zaprzestania wykonywania postanowień umowy Bank wypowiada limit i że w związku z tym, iż pozwany nie realizował postanowień umowy, to powód wypowiedział umowę, a przysługujący pozwanemu limit kredytu odnawialnego został zaewidencjonowany na nowym rachunku. Ponadto, powód wskazał, że zgodnie z §18 umowy termin wypowiedzenia wynosi 30 dni.

Zarządzeniem z dnia 2 sierpnia 2019 roku ustanowiono dla pozwanego kuratora procesowego w osobie adwokata wyznaczonego przez Okręgową Radę Adwokacką w K. (k.72).

Kurator pozwanego w odpowiedzi na pozew (k.88-89) podniósł zarzut braku legitymacji powoda, nieprawidłowego wypowiedzenia umowy, nieudowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości oraz przedawnienia roszczenia. Formułując powyższe zarzuty kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa. Kurator pozwanego wskazał, że z umowy kredytu odnawialnego wynika adres pozwanego w C. przy ulicy (...), a z dokumentów złożonych przez powoda nie wynika przyczyna kierowania korespondencji do pozwanego na adres w C. przy ulicy (...) i dlatego dokonane przez powoda wypowiedzenie jest nieskuteczne. Ponadto, kurator pozwanego wskazał, że nie wiadomo czy osoba która podpisała wypowiedzenie była do tej czynności upoważniona i wniósł o przedłożenie oryginałów tych dokumentów.

Powód ustosunkowując się do zarzutów kuratora pozwanego w piśmie z dnia 9 stycznia 2020 roku (k.100-101) wskazał, że sporządzenie umowy, jak i jej wypowiedzenie znajduje się po stronie pracowników jednostki organizacyjnej Banku (...) i Windykacji i zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2003 roku, IV CSK 286/02 „jeżeli zakład pracy powierza swojemu pracownikowi stanowisko, z którym wiąże się prowadzenie rokowań i składanie ofert, których wymiana może doprowadzić do zawarcia umowy, to należy uznać że jest on upoważniony do składania oświadczeń woli w imieniu tego zakładu, w sprawach objętych jego zakresem czynności. Przepis art. 97 kc odnosi się do wszystkich osób, które mają faktyczną możliwość dokonywania czynności prawnych w obiektach przedsiębiorstwa i ma zastosowanie zawsze, gdy przedsiębiorstwo nie poinformowało w sposób wyraźny swoich klientów o tym, że konkretne osoby czynne w jego lokalu nie są umocowane do zawierania umów”, a zatem w takim przypadku zachodzi domniemanie umocowania i jego obalenie wymagałoby przedstawienia przez stronę przeciwną dowodów przeciwieństwa, co nie miało miejsca. Ponadto, powód wyjaśnił, że wypowiedzenie umowy było kierowane na adres korespondencyjny wskazany przez pozwanego i widniejący w dniu wysyłki w systemie oraz że zgodnie z umową posiadacz rachunku wyraża zgodę na uznanie za doręczone wypowiedzenia na ostatni wskazany adres. Jednocześnie z ostrożności powód wskazał, że gdyby Sąd uznał, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, to roszczenie stałoby się wymagalne na skutek upływu czasu na jaki umowa została zawarta i że w niniejszej sprawie zgodnie z umową okres na jaki został udzielony kredyt wynosił 12 miesięcy licząc od daty udostępnienia limitu kredytowego i może być przedłużony na kolejne 12-miesieczne okresy kredytowania i że w przedmiotowej sprawie po raz ostatni limit został przedłużony 15 lipca 2015 roku i że Bank w 2016 roku nie przedłużył limit kredytowy. Powód dodał, że przedkładając umowę kredytu obalił zarzut nieudowodnienia roszczenia oraz wskazał, że nie doszło do przedawnienia roszczenia, przy uwzględnieniu 3-letniemu terminu przedawnienia.

Pismem z dnia 28 stycznia 2020 roku powód przedłożył notarialnie poświadczone odpisy pełnomocnictw dla pracowników Banku.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 26 lutego 2020 roku Sąd Rejonowy w Chorzowie przyznał adwokat W. C. wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora pozwanego w wysokości 2.214,00 zł brutto, z zaliczki uiszczonej przez powoda (k.118).

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 15 lipca 2009 roku powód zawarł z pozwanym jako posiadaczem rachunku odnawialnego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym o numerze 40102023680000260202677425 umowę kredytu odnawialnego, na podstawie którego został przyznany pozwanemu limit kredytowy w kwocie 6.000,00 zł na okres 12 miesięcy z możliwością przedłużenia, a pozwany zobowiązał się do wnoszenia systematycznych wpływów środków pieniężnych na rachunek oszczędnościowo - rozliczeniowy. Ponadto, w umowie wskazano, że Bank może wypowiedzieć umowę m.in. w przypadku wystąpienia wypłat powodujących przekroczenie wolnych środków na rachunku, braku systematycznych wpłat, braku wolnych środków na rachunku na spłatę raty kredytu. Zgodnie z umową w przypadku nie przedłużenia okresu kredytowania na kolejny okres 12 miesięcy i niespłacenia całości lub części kredytu wraz z odsetkami i prowizjami w terminie, kwota niespłaconego kredytu wraz z odsetkami i prowizjami i opłatami staje się w następnym dniu po upływie terminu spłaty zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego Bank nalicza i pobiera odsetki według stopy określonej w wysokości 20% (umowa kredytu odnawialnego k. 13-15).

Dnia 15 października 2015 roku na rachunku pozwanego przekroczono dopuszczalny limit zadłużenia (zestawienie operacji k. 69).

W związku z brakiem wpłat pismem z dnia 21 października 2015 roku powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytu odnawialnego do rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego z powodu przekroczenia limitu za 2 miesięcznym wypowiedzeniem. W wypowiedzeniu wskazano, że zadłużenie wobec Banku na dzień 21 października 2015 roku wynosi 6.074,26 zł, w tym kwota przekroczenia limitu w wysokości 16,60 zł. Wypowiedzenie zostało wysłane na adres pozwanego w C. przy ulicy (...) i wróciło z adnotacją operatora pocztowego „adresat wyprowadził się” (wypowiedzenie ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 16-17, odpisy notarialne pełnomocnictw osób podpisanych na wypowiedzeniu k. 114-115).

W związku z upływem okresu wypowiedzenia i brakiem wpłat zadłużenie z dniem 8 stycznia 2016 roku zostało przeniesione na rachunek Kredyt (...) obsługa zadłużenia wymagalnego kredytu odnawialnego (zestawienie operacji k. 68).

Dnia 23 października 2016 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych banku, w którym wskazano, że na wymagalne zadłużenie pozwanego w wysokości 7.698,08 zł składają się należność główna w wysokości 6.000,00 zł i odsetki w wysokości 1.698,08 zł (wyciąg z ksiąg rachunkowych banku k. 9).

Pismem z dnia 4 lipca 2017 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty powyższych kwot na adres w C. przy ulicy (...). Wezwanie wróciło z adnotacją adresat nieznany (wezwanie wraz z zpo k. 10-10a).

Pozwany nie ma aktualnego adresu zameldowania w Polsce. W systemie P. znajduje się informacja o wyjeździe pozwanego do Niemiec w listopadzie 2017 roku.

Z pisma Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w B. oraz z pism Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w K., w M. i w H. wynika, że pozwany nie kontaktował się z w/w urzędami.

Z informacji uzyskanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w systemie figuruje jako adres zamieszkania i zameldowania poprzedni adres pozwanego w C. przy ul. (...) oraz jako adres do korespondencji adres w C. przy ul. (...). Korespondencja wysłana do pozwanego przez Sąd na w/w adres do korespondencji wróciła nie podjęta w terminie. Pozwany nie figuruje w kartotece osób pozbawionych wolności albo poszukiwanych listem gończym (wydruk z systemu (...)-Sad k. 26, pismo Konsulatu RP w K. k. 48, pismo Ambasady RP w B. k. 50, pismo Konsulatu RP w M. k. 57, pismo Konsulatu RP w H. k.63, karta karna k. 53, pismo ZUS k. 55).

Powyższe ustalenia poczyniono na podstawie powołanych dowodów, tj. na podstawie dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód swoje roszczenie wobec pozwanego wywodził z umowy kredytu odnawialnego z dnia 15 lipca 2009 roku.

W procesie powoda obciąża obowiązek udowodnienia faktów, które uzasadniają jego roszczenie, zaś na pozwanym ciąży obowiązek udowodnienia faktów niweczących lub tamujących roszczenie powoda. Zgodnie bowiem z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Do powoda należało zatem udowodnienie faktów uzasadniających żądanie pozwu, w tym przypadku wykazanie faktu udzielenia kredytu i jego warunków, podstawy domagania się zwrotu kwoty kredytu, do pozwanego natomiast wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LEX nr 8416).

Zasadą jest, że twierdzenia o faktach formułowane przez strony weryfikowane są przez Sąd w oparciu o materiał dowodowy przedstawiony pod osąd zgodnie z regułami prawa procesowego (art. 227 kpc w zw. z art. 232 kpc i 233 §1 kpc). Skutkami niewykazania powoływanych faktów strony są obciążane w wyroku stosownie do treści art. 6 kc. Dowodu nie wymagają jedynie fakty przyznane wyraźnie (art. 229 kpc) lub w sposób milczący (art. 230 kpc), fakty notoryjne lub znane sądowi z urzędu oraz fakty ustalane na podstawie domniemań faktycznych albo wskutek zastosowania przepisów o domniemaniach prawnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W związku z powyższym w pierwszej kolejności wskazać należy, iż powód spełnił swój obowiązek dowodowy i wykazał kwotę udzielonego pozwanemu kredytu. Z elektronicznego zestawienia operacji wynika, że na rachunku pozwanego powód postawił do dyspozycji pozwanego kwotę 6.000,00 zł tytułem kredytu, którą pozwany wykorzystał.

W orzecznictwie wskazuje się, że wydruk komputerowy oparty na programie księgowym stanowi uprawdopodobnienie twierdzeń sformułowanych przez stronę na okoliczność jej sytuacji finansowej. Wydruk taki stanowi dowód, o którym mowa w art. 308 kpc i art. 309 kpc (postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12 października 2012 roku, I ACz 1810/12). Co więcej, w wyroku z dnia 9 września 2016 roku, V CSK 13/16 Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 309 kpc może mieć zastosowanie także do niepodpisanych wydruków komputerowych, jakimi są wyciągi z rachunków bankowych i zestawienia operacji na tych rachunkach oraz odpisy dyspozycji realizacji płatności wskazujące na wypłatę kapitału w ramach realizacji umowy kredytowej.

Ponadto, wskazania wymaga, że nie jest konieczne aby dokument w postaci zestawienia transakcji by opatrzony podpisem, ponieważ nie zawiera on oświadczenia woli, w związku z czym nie stosuje się do niego przepisów Kodeksu cywilnego o formie pisemnej czynności prawnej.

Co więcej, przedłożone przez powoda zestawienie operacji koresponduje z treścią umowy kredytu odnawialnego.

Wszystkie te okoliczności prowadzą do wniosku, że pozwanemu udzielono kredytu odnawialnego w kwocie 6.000,00 zł.

Z kolei pozwany nie wykazał, aby spłacił zadłużenie.

Zarzuty kuratora pozwanego odnośnie skuteczności dokonanego wypowiedzenia nie miały istotnego znaczenia. Faktem jest, że na umowie kredytu odnawialnego znajduje się adres pozwanego w C. przy ulicy (...), a wypowiedzenie umowy zostało wysłane na adres przy ulicy (...), ale twierdzenia powoda, że adres przy ulicy (...) został podany przez pozwanego jako adres do korespondencji korespondują z treścią pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Co więcej jednak jak wskazał powód, że nawet przyjęcie, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia pismem z dnia 21 października 2015 roku, to roszczenie stałoby się wymagalne na skutek upływu czasu na jaki umowa została zawarta i że w niniejszej sprawie zgodnie z umową okres na jaki został udzielony kredyt wynosił 12 miesięcy licząc od daty udostępnienia limitu kredytowego i może być przedłużony na kolejne 12-miesieczne okresy kredytowania i że w przedmiotowej sprawie po raz ostatni limit został przedłużony 15 lipca 2015 roku. Podkreślić również należy, iż dokonanie przez powoda wypowiedzenia nie powodowało, że jakaś dodatkowa część kapitału stawała się natychmiast wymagalna, albowiem w październiku 2015 roku limit zadłużenia w wysokości 6.000,00 zł został już przekroczony.

Co więcej, wskazana przez powoda kwota do spłaty znajduje potwierdzenie w wyciąg z ksiąg rachunkowych banku. Faktem jest, iż z treści art. 95 ust. 1a ustawy – Prawo bankowe wynika, że w postępowaniu cywilnym wyciągi z ksiąg rachunkowych banku nie mają mocy dokumentów urzędowych, ale nie pozbawia to jednak ich dokumentu mocy dowodowej i wiarygodności. W uzasadnieniu do wyroku z dnia 9 czerwca 2016 roku, I ACa 1758/15 Sąd Apelacyjny w Łodzi wskazał, że mimo nowelizacji prawa bankowego dokonanej ustawą z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 777), wyciąg z ksiąg bankowych nadal pozostaje dokumentem uprawniającym powoda do wystąpienia z pozwem w postępowaniu nakazowym (art. 485 § 3 kpc) oraz że nadal także ustawodawca, dostrzegając szczególne wymogi formalne obowiązujące przy jego sporządzaniu, uznaje wyciąg z ksiąg bankowych za dokument stanowiący dostateczną podstawę wpisu do ksiąg wieczystych (art. 95 ust. 1 ustawy Prawo bankowe). W swojej istocie wyciąg z ksiąg bankowych zawiera bowiem złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób, dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych. Prowadzenie zaś tych ostatnich poddane jest zarówno regulacji ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330) oraz rozporządzenia Min. Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz.U. z 2013 r. poz. 329), jak i ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 174).

Wprawdzie z dokumentem prywatnym nie wiąże się odmienianie prawne, iż jego treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy, niemiej jednak nie wyklucza to uznania jego treści za zgodnej z prawdą - po dokonaniu jej oceny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Skoro sąd może oprzeć rozstrzygnięcie sprawy na zeznaniach świadków pomimo braku jakichkolwiek domniemań prawnych z nimi związanych i pomimo powszechnego przekonania o niskiej wartości tego dowodu, to Sąd może wyrokować także w oparciu o treść dokumentów prywatnych ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r. I CKN 804/98, LEX nr 50890). Jest to tym bardziej istotne wobec faktu, że strona przeciwna nie przedstawiła dowodów przeciwnych. Dlatego pozostała do spłaty kwota kredytu wraz z odsetkami w oparciu o zgromadzone dowody, nie budziła wątpliwości.

W związku z podniesionym przez kuratora pozwanego zarzutem przedawnienia wskazać w pierwszej kolejności należy, iż zgodnie z art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata, jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z art. 120§1 kpc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

W wyroku z dnia 28 marca 2013 roku, sygn. akt I C 1681/12 Sąd Okręgowy w Kaliszu wskazał, iż termin przedawnienia roszczeń banku wynikających z kredytu bankowego cechuje dość krótki 3 letni termin przedawnienia, że termin ten wynika z faktu, że roszczenie banku dotyczące zwrotu kredytu bankowego wynika z prowadzonej przez bank działalności gospodarczej i że zatem znajdzie tu zastosowanie art. 118 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Powyższy 3 letni termin przedawnienia znajduje również zastosowanie w sytuacji gdy kredytobiorcą był konsument, ze względu na fakt, iż w przypadku kredytu udzielanego przez bank, mamy do czynienia z roszczeniem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą. Odnośnie terminu, od którego zaczyna biec przedawnienie należy odwołać się do art. 120 § 1 kc, w myśl którego bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Wskazać przy tym należy, że bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności.

Z dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń wynika, że pozwany przekroczył limit w październiku 2015 roku. Zatem termin przedawnienia rozpoczął bieg najwcześniej na koniec 2015 roku, a pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w październiku 2018 roku. Zatem roszczenie powoda nie jest przedawnione.

Uwzględniając całokształt powyższych okoliczności, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.698,08 zł.

O odsetkach umownych orzeczono na podstawie art. 481 kc zgodnie z żądaniem pozwu mając na uwadze treść zawartej umowy.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu zasądzono od pozwanego na rzecz powoda tytułem kosztów procesu kwotę 2.481,00 zł (tj. opłata od pozwu – 250,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00 zł, zaliczka na wynagrodzenie kuratora – 2.214,00 zł).

Z./

1)  odnotować urlop od dnia 18 marca 2020 roku do dnia 15 kwietnia 2020 roku,

2)  postanowienie z dnia 26 lutego 2020 roku – prawomocne z dniem 5 marca 2020 roku,

3)  zwrócić się do O/F o wykonanie postanowienia z dnia 26 lutego 2020 roku – doręczając fakturę nadesłaną przez kuratora,

4)  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć kuratorowi pozwanego,

5)  odpis wyroku doręczyć peł. powoda.