Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chorzowie

Stosunek alimentacyjny, jako rodzaj stosunku cywilnoprawnego tworzy ścisłą zależność dwu podmiotów, z których jeden ma prawo domagania się dostarczania mu środków utrzymania, a w miarę także środków wychowania, natomiast drugi zobowiązany jest żądanie to zaspokoić. „Dostarczenie środków utrzymania” to w powszechnym rozumieniu zaspokajania normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału itp. Obejmuje więc powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia.

Zgodnie z treścią art. 133 §1 k.r.i o. i art. 135 §1 k.r.i o. na obojgu rodzicach spoczywa obowiązek partycypowania w kosztach utrzymania dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać także w całości lub w części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Treścią obowiązku alimentacyjnego jest dostarczanie uprawnionemu przez zobowiązanego środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania (art.128 k.r.i o.).

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej.

Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno – ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego (uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1987r. (CZP 91/86).

Obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy uprawniony uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania się (art. 133 §1 k.r. i o.). Czas trwania tego obowiązku nie jest ograniczony terminem i nie pozostaje w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia wykształcenia czy wieku. Jedyną okolicznością, od której zależy trwanie czy też ustanie obowiązku, jest to czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Z definicji obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka wynika, że obowiązek ten ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie pełnoletność życiową, co z reguły wiąże się z możliwością zdobycia pracy zarobkowej. Możliwość podjęcia pracy nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji uprawnionego. Jeżeli uprawniony kontynuuje naukę, uczy się zawodu, to za usprawiedliwione należy uznać alimentowanie go przez rodzica. Nawet zdobycie dwóch zawodów przez dziecko nie uwalnia rodzica od obowiązku świadczenia alimentów, jeżeli uprawniony podejmuje studia (niepublikowany wyrok SN z dnia 12 lutego 1998r., I CKN 499/97).

W niniejszej sprawie zaistniała potrzeba częściowego uwzględnienia żądania pozwu o podwyższenie alimentów, jako że uprawnienie A. S. do alimentów od rodziców jest bezsporne. Tak więc co do zasady sąd uznał, iż roszczenie powoda jest uzasadnione, jednakże nie w pełnej wysokości wynikającej z żądania pozwu co do J. S..

Powód w dalszym ciągu kontynuuje naukę, pragnie zdać maturę, zamierza następnie kształcić się w kierunku pozwalającym mu na nauczanie języka angielskiego. Okoliczność iż ukończył szkołę zawodową w kierunku fryzjerstwa, nie stanowi automatycznie o ustaniu zobowiązania J. S., zwłaszcza że A. S. nie odnalazł się w tym kierunku wykształcenia i najprawdopodobniej nie będzie tego rodzaju pracy wykonywał.

Dotychczasowa wysokość alimentów, zważywszy na sytuację powoda oraz fakt, iż pozwany nie interesował się synem, nie łożył na jego potrzeby i nie utrzymywał z nim kontaktów, była raczej symboliczna. Obecnie, w głównej mierze to dziadkowie ojczyści spełniali obowiązek alimentacyjny w stosunku do powoda, niejako wyręczając oboje rodziców. Biorąc pod uwagę, że powód zamieszkuje samodzielnie, kontynuuje naukę i niemal codziennie wspomaga w pracy swoją babcię, która wydatnie pomaga mu w bieżącym utrzymaniu, alimenty należało podwyższyć.

Odnośnie pozwanej B. S. (1) sąd postanowił w całości uwzględnić żądanie pozwu. Pozwana mając na uwadze przedmiot postępowania, ograniczyła się wyłącznie do stwierdzenia, że jest osobą bezrobotną i nie jest w stanie łożyć wyższych alimentów na syna.

Możliwości zarobkowe zobowiązanego, nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami czy dochodami. Wskazane bowiem w art. 135 k.r.i o. możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. W przypadkach uzasadnionych obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na uwzględnienie. Dotyczy to sytuacji, w których osoba zobowiązana, przykładowo nie wykonuje wyuczonego i dobrze wynagradzanego zawodu, pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy lub pracuje dorywczo (por. uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1987r. CZP 91/86).

B. S. (1) ma zaledwie 44 lata, zatem w ocenie sądu nie zachodzą żadne racjonalne przeszkody dla podjęcia przez ww. pracy zarobkowej, umożliwiającej realizowanie ciążącego na niej obowiązku alimentowania powoda, zwłaszcza że pozwana tak jak i J. S., nie funkcjonowała i nie funkcjonuje w życiu powoda w żadnym wymiarze.

Co do osoby J. S. sąd uwzględnił powództwo do kwoty po 300,00 zł miesięcznie, mając na uwadze że pozwany ma na utrzymaniu jeszcze dwoje małoletnich dzieci, zatem ogólny obowiązek alimentacyjny pozwanego należało stosunkowo rozdzielić, a przy tym umożliwić pozwanemu realizowanie tegoż obowiązku na wszystkich uprawnionych.

Pomimo dowodzonych przez J. S. trudności finansowych i braku zatrudnienia, pozwany wraz z partnerką utrzymuje 4 osobową rodzinę, opłaca mieszkanie, działkę, paliwa do samochodów, wyjeżdża raz w roku na wakacje a nawet dla własnej przyjemności utrzymuje trzy egzotyczne ptaki, a zatem w ocenie sądu ma wystarczające możliwości finansowe aby alimentować również powoda w ustalonym zakresie.

Zasądzając alimenty w wysokości po 300,00 zł miesięcznie, sąd miał na uwadze że J. S. jest osobą bezrobotną. Okoliczność ta nie jest jednak decydująca, albowiem stosunkowo młody pozwany na ogólnym rynku pracy bez problemu winien znaleźć pracę, zwłaszcza że akcentowane przez niego schorzenie wątroby, przeciwwskazaniem do wykonywania pracy zarobkowej nie jest.

Przyczyny dla których sąd zdecydował się podwyższyć alimenty od J. S., są analogiczną podstawą do oddalenia jego powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W ocenie sądu nie zaistniały żadne przesłanki pozwalające uwzględnić żądanie pozwu wzajemnego, bowiem powód w dalszym ciągu jest osobą niesamodzielną i nie posiada środków wystarczających na samodzielne utrzymanie, dodatkowo w dalszym ciągu się kształci, co łącznie z ww. ustaleniami, czyni koniecznym utrzymanie zobowiązania J. S..

Mając powyższe na uwadze zasądził od B. S. (1) na rzecz A. S. alimenty w kwocie po 400,00 zł miesięcznie, a od J. S. alimenty w kwocie po 300,00 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 stycznia 2024 r., z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat, w miejsce alimentów ustalonych ugodami zawartymi przed tutejszym Sądem w dniu 4 grudnia 2018 r. i 16 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. III RC 692/18.

W pozostałym zakresie sąd powództwo oddalił z podanych wyżej przyczyn oraz umorzył postępowanie w części ograniczającej żądanie pozwu przez powoda A. S..

Sąd oddalił powództwo wzajemne J. S. o uchylenie alimentów.

Na mocy art. 102 k.p.c., sąd odstąpił od obciążenia pozwanych J. S. i B. S. (1) kosztami postępowania sądowego oraz kosztami procesu.

Zgodnie z art. 333 §1 k.p.c. sąd nadał wyrokowi w części zasądzającej rygor natychmiastowej wykonalności.