Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Chorzowie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 września 2018 roku

w zakresie rozstrzygnięcia o karze – zgodnie z wnioskiem prokuratora

Wyrokiem z dnia 18 września 2018 roku Sąd uznał oskarżonego K. P. za winnego popełnienia czynu z art. 178a §1 kk, za który:

- na podstawie art. 178a § 1 kk i art. 34 §1a pkt 1 kk i art. 35 §1 kk wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym,

- na podstawie art. 42 §2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat,

- na podstawie art. 43a §2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 złotych,

- na podstawie art. 624 §1 kpk zwolnił oskarżonego z obowiązku ponoszenia kosztów procesu wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Rozważania na temat wymiaru kary i przyczyn tenże wymiar determinujących są wspólne także względem orzeczonych obok kary środków – zakazu prowadzenia pojazdów oraz świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (argument z art. 56 kk).

Stopień społecznej szkodliwości czynu był duży – oskarżony bowiem świadomie wystąpił przeciwko jednej z podstawowych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym – zasadzie trzeźwości. Nie można było także tracić z pola widzenia tego, że stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu było dość duże i przekraczało ponad dwukrotnie próg stężenia determinującego przestępstwo z art. 178a §1 kk. Społeczną szkodliwość czynu nieco tylko limituje fakt, że czyn ten oskarżony popełnił w godzinach późnonocnych, kiedy – jak powszechnie wiadomo – ruch drogowy nie jest nasilony i wręcz zamiera.

Wina oskarżonego nie budziła wątpliwości Sądu – oskarżony działał bowiem świadomie, z zamiarem bezpośrednim, po jego stronie nie zachodziły żadne okoliczności umniejszające ani wyłączające zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, co uzasadniało przyjęcie, że stopień winy oskarżonego również był duży.

Sąd mając na uwadze wszystkie ustalone w toku sprawy okoliczności i fakty doszedł do przekonania, że należało oskarżonemu wymierzyć karę i środki jej towarzyszące w granicach wyżej zakreślonych.

Kara ograniczenia wolności w wymiarze 6 miesięcy polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym jest adekwatna co do ustalonych w sprawie i wyżej opisanych stopni – społecznej szkodliwości czynu oraz zawinienia. Sąd wziął także pod uwagę pozostałe determinanty wymiaru kary opisane w art. 53 i nast. kk. Kara ta spełnia wszystkie funkcje stawiane karze za przypisane oskarżonemu przestępstwo – jest to kara dolegliwa tak z uwagi na wymiar miesięczny i godzinowy, ale również z tego względu na to, że jest to kara podlegająca – z samej swej istoty wykonaniu jako tzw. bezwzględna. Wypełnia zatem funkcje represyjne. Po wtóre kara ta uzmysłowi oskarżonemu, że przestępstwo nie popłaca i oskarżony na przyszłość wyciągnie z tej sprawy i wymierzonej mu kary pozytywne wnioski na przyszłość – z resztą już sprzedał motorower, którym się poruszał popełniając przestępstwo, rozpoczął poszukiwanie pracy. Kara w tym wymiarze spełni zatem funkcje wychowawcze i prewencyjne.

Sąd miał na uwadze okoliczności popełnienia czynu, zamiar oskarżonego, jego motywację jak i stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu. Trzeba jednak zauważyć, że oskarżony był dotychczas karany tylko raz i to ponad 10 lat temu (ta okoliczność nie może zatem rzutować jako obciążająca oskarżonego). Po wtóre oskarżony nie ma pracy (pracował jednak wcześniej), lecz nie sposób mu tego obecnie poczytać na niekorzyść, zwłaszcza jeśli zważyć na jego sytuację rodzinną – żona i dzieci są osobami schorowanymi, mają stwierdzone istotne schorzenia wymagające specjalistycznego leczenia, żona oskarżonego oraz syn posiadają ustalone stopnie niepełnosprawności. Pomimo tych trudnych warunków życiowych rodzina oskarżonego na bieżąco reguluje płatności za mieszkanie. Te okoliczności wynikają z przeprowadzonego w sprawie wywiadu kuratorskiego na zlecenie Sądu. W środowisku życia oskarżony nie sprawia problemów, nie przeprowadzano interwencji Policji, oskarżony nie nadużywa alkoholu.

Trzeba zwrócić uwagę na to, że wymierzenie oskarżonemu kary nie jest celem samym w sobie, gdyż kara ma spełnić względem oskarżonego szereg funkcji. Nie chodzi o ślepą niejako i oderwaną od realiów sprawy represję. Jak już wyżej wskazano kara wymierzona oskarżonemu spełnia wszystkie cele kary. Odpowiada także pozostałym determinantom wymiaru opisanym w przepisach kodeksowych. Nie można też tracić z pola widzenia ogólnosystemowej dyrektywy proporcjonalności prawa karnego i środków na gruncie tej gałęzi prawa stosowanych Ta naczelna zasada znajduje pełne odzwierciedlenie w art. 53 kk. Kierując się tymi wytycznymi o charakterze normatywnym Sąd nie znalazł powodów, dla których kara wymierzona oskarżonemu miałaby zostać orzeczona w surowszym wymiarze. Co więcej – surowsza kara ponad orzeczoną w ocenie Sądu uderzałaby przede wszystkim w rodzinę oskarżonego. Wymiar kary wobec niego orzeczonej nie będzie godził ponad miarę w dobro rodziny oskarżonego. Oskarżony zaś pozostały czas – po odpracowaniu kary w danym miesiącu – poświęci rodzinie i potrzebom żony oraz dzieci (zwłaszcza trzeba baczyć na stwierdzone niepełnosprawności, co obiektywnie i prima facie wymaga zwiększonych starań i nakładów pracy), będzie mógł także znaleźć pracę (deklarował na rozprawie, że rozpoczął już poszukiwania). Wymiar orzeczonego środka w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na 3 lata spełni wszystkie cele stawiane temu zakazowi. Oskarżony zostaje bowiem wyeliminowany z grona uprawnionych do prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres adekwatny do okoliczności i wagi czynu. Zwiększenie tego okresu do 4 lat jak chciał prokurator nie było zasadne i proporcjonalne, a powody takiego zapatrywania Sądu są tożsame z tymi, na które naprowadzono w toku rozważań nad wymierzoną karą.

Co istotniejsze – jakichkolwiek argumentów za zaostrzeniem ukarania oskarżonego (względem wymiaru kary i środków penalnych w wyroku) nie dostarczył prokurator w toku postępowania sądowego. Prokurator zdaje się ogniskować swoją uwagę na samym tylko stwierdzonym u oskarżonego stężeniu alkoholu w wydychanym powietrzu (zob. zwłaszcza treść sprzeciwu od wyroku nakazowego), pomija wszakże wszystkie inne, nie mniej doniosłe okoliczności ustalone w sprawie. Proponowany przez oskarżyciela wymiar kary 1 rok i 3 miesiące ograniczenia wolności oraz 4-letni zakaz prowadzenia pojazdów nijak się ma chociażby do samych przedstawionych wyżej okoliczności czynu oskarżonego, jego właściwości osobistych, sposobu życia, co w tych realiach stanowisko prokuratora w zakresie żądanej na rozprawie reakcji karnej na czyn oskarżonego czyniło zupełnie nieproporcjonalnym i nieadekwatnym. Takie zapatrywanie oskarżyciela może dziwić, zwłaszcza jeśli spojrzeć na inne tego typu sprawy o zbliżonych stanach faktycznych tj. o przestępstwa z art. 178a kk i formułowane na gruncie tych spraw daleko łagodniejsze żądania w zakresie kar i środków karze towarzyszących. Można zatem postawić retoryczne pytanie, w jaki sposób oskarżyciel publiczny kształtuje – oczywiście na przynależnym mu polu – właściwą i spójną politykę karną? Co oczywiste to Sąd wydaje wyrok i wymierza karę, jednakże nie sposób przejść obojętnie nad takimi istotnymi rozbieżnościami w praktyce prokuratorskiej jeśli mieć na uwadze to, że postępowanie sądowe w procesie karnym jest etapem wieńczącym całą sprawę i ją podsumowującym.

Mając na uwadze sytuację majątkową i osobistą oskarżonego, w tym zwłaszcza zdrowotną członków jego rodziny, Sąd wymierzył oskarżonemu świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 zł, a więc w najniższej kwocie.

Te zatem okoliczności legły u podstaw orzeczeniu o karze i środka karze towarzyszących w komentowanym wyroku skazującym.